مالیات چیست و چرا مهم است؟
تا به حال شده فکر کنید پولی که بابت ساخت و ساز جاده ها، بیمارستان ها، مدارس و … پرداخت می شود از کجا تامین می گردد؟ مالیات، یکی از اصلی ترین منابع درآمد دولت هاست که برای تامین هزینه های بخش های مختلف عمومی و اجرای طرح های عمرانی به کار گرفته می شود. به عبارت ساده، مالیات همان مبلغی است که شهروندان یا بنگاه های اقتصادی به صورت اجباری به دولت پرداخت می کنند.
شاید برایتان سوال باشد که چرا باید مالیات بدهیم؟ مالیات ستون فقرات یک کشور محسوب می شود و نقش مهمی در برقراری عدالت اجتماعی، توزیع عادلانه ثروت، تامین زیرساخت های ضروری و در نهایت، رشد و توسعه اقتصادی ایفا می کند. زمانی که مالیات به درستی جمع آوری و هزینه شود، منجر به ارتقای سطح زندگی آحاد جامعه و رفاه عمومی می گردد.
با مطالعه این راهنمای جامع، با انواع مالیات در ایران، تکالیف اشخاص حقیقی و حقوقی در قبال پرداخت مالیات، نحوه اظهارنامه نویسی و راه های کاهش قانونی مالیات آشنا خواهید شد. این مقاله به شما کمک می کند تا ضمن درک اهمیت پرداخت مالیات، با دیدگاه روشن تری نسبت به قوانین و مقررات مالیاتی عمل کنید.
کلیات سیستم مالیاتی ایران
سیستم مالیاتی ایران بر اساس قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده بنا شده است. در این نظام، انواع مختلفی از مالیات بر اساس درآمد، دارایی، فعالیت و مصرف اشخاص حقیقی و حقوقی وضع می گردد.
انواع مالیات در ایران
با توجه به اینکه فعالیت مالیاتی شما به چه صورتی تعریف می شود، مشمول پرداخت یکی یا چند مورد از مالیات های زیر خواهید بود:
- مالیات بر درآمد: این مالیات بر مجموع درآمدهای اشخاص حقیقی و حقوقی تعلق می گیرد.
- مالیات بر ارزش افزوده (VAT): مالیاتی است که بر روی ارزش افزوده کالاها و خدمات در مراحل مختلف تولید، توزیع و مصرف اخذ می گردد.
- مالیات بر حقوق: مالیاتی است که بر روی حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان تعلق می گیرد.
- مالیات بر مشاغل: مالیاتی است که بر درآمد مشاغل، اصناف و فعالیت های خدماتی بر اساس نرخ های مقطوع یا علی السویه تعیین می گردد.
- مالیات بر ارث: مالیاتی است که بر ارث دریافتی از متوفی تعلق می گیرد.
- مالیات بر نقل و انتقالات ملکی: مالیاتی است که بر روی نقل و انتقال مالکیت املاک و مستغلات اخذ می شود.
- عوارض مالیاتی: عوارض، وجوهی هستند که در راستای تامین هزینه های خاص به مالیات اصلی اضافه می شوند.
در ادامه این راهنما، به بررسی جزئیات هر یک از مالیات های ذکر شده و قوانین مربوط به آن ها خواهیم پرداخت.
مالیات بر درآمد
مالیات بر درآمد، مالیاتی است که بر مجموع درآمدهای اشخاص حقیقی و حقوقی در یک سال مالی تعلق می گیرد. این مالیات بر اساس قانون مالیات های مستقیم وضع شده و نرخ آن با توجه به میزان درآمد مشمول مالیات متغیر است.
چه کسانی مشمول مالیات بر درآمد هستند؟
اشخاص حقیقی که در ایران اقامت دائم دارند و همچنین اشخاص حقوقی که در ایران به ثبت رسیده اند، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد می شوند.
موارد زیر از شمول مالیات بر درآمد مستثنی هستند:
- درآمدهای حاصل از فعالیت های عام المنفعه
- درآمدهای نهادهای مذهبی
- درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی
- هدایا و کمک های بلاعوض
- مستمری ها و کمکی های دولتی
نرخ مالیات بر درآمد
نرخ مالیات بر درآمد برای اشخاص حقیقی بر اساس یک جدول تصاعدی تعیین می شود. به این معنا که هر چه میزان درآمد مشمول مالیات بالاتر باشد، نرخ مالیات نیز افزایش می یابند. به طور کلی، درآمدهای پایین تر از حد معینی، از معافیت مالیاتی برخوردار هستند.
نرخ مالیات بر درآمد برای اشخاص حقوقی نیز بر اساس قانون، به صورت ثابت و یکسان در نظر گرفته می شود.
معافیت های مالیات بر درآمد
قانونگذار برای تشویق فعالیت های مولد و حمایت از اقشار خاص جامعه، معافیت هایی را برای مالیات بر درآمد در نظر گرفته است. برخی از مهم ترین معافیت های مالیاتی عبارتند از:
- معافیت مالیاتی برای درآمد حاصل از فعالیت های پژوهشی و آموزشی
- معافیت مالیاتی برای جانبازان، ایثارگران و خانواده های شهدا
- معافیت مالیاتی برای درآمد حاصل از صادرات کالا و خدمات
- معافیت مالیاتی برای بخش هایی از درآمد کشاورزی
برای اطلاع از جزئیات و شرایط معافیت های مالیات بر درآمد، می توانید به وب سایت سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه نمایید.
مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
مالیات بر ارزش افزوده (VAT) مالیاتی است که بر روی ارزش افزوده کالاها و خدمات در مراحل مختلف تولید، توزیع و مصرف اخذ می گردد. به عبارت دیگر، مالیات بر ارزش افزوده تنها بر روی مابه التفاوت قیمت تمام شده فروش کالا یا خدمات نسبت به بهای تمام شده خرید آن اعمال می شود.
نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
فرآیند محاسبه مالیات بر ارزش افزوده به این صورت است که در هر مرحله از زنجیره تامین، مبلغ مالیات بر ارزش افزوده پرداختی بابت خریدهای صورت گرفته، از مالیات بر ارزش افزوده حاصل از فروش کالا یا خدمات کسر می گردد. در نهایت، مالیات بر ارزش افزوده نهایی که به مصرف کننده نهایی کالا یا خدمات تعلق می گیرد، به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز خواهد شد.
به عنوان مثال، فرض کنید تولیدکننده ای یک محصول را به قیمت ۱۰۰ تومان تولید می کند. این تولید کننده برای تهیه مواد اولیه، ۲۰ تومان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کرده است. حال اگر این تولید کننده، محصول نهایی را به قیمت ۱۵۰ تومان به عمده فروش بفروشد، باید مبلغ ۳۰ تومان مالیات بر ارزش افزوده محاسبه و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند. (۱۵۰ تومان فروش – ۱۰۰ تومان بهای تمام شده) اما با کم کردن مالیات بر ارزش افزوده پرداختی بابت مواد اولیه (۲۰ تومان)، مبلغ نهایی مالیات بر ارزش افزوده پرداختی به ۱۰ تومان (۳۰ تومان – ۲۰ تومان) خواهد رسید.
این چرخه در تمامی مراحل فروش تا رسیدن کالا به مصرف کننده نهایی تکرار می شود و در نهایت، مالیات بر ارزش افزوده نهایی توسط مصرف کننده پرداخت می گردد.
مزایای مالیات بر ارزش افزوده:
- افزایش شفافیت اقتصادی و جلوگیری از فرار مالیاتی
- ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در نظام مالیاتی
- توزیع عادلانه تر بار مالیاتی
- تشویق به صادرات و رونق بخشیدن به فعالیت های مولد
مالیات بر حقوق
مالیات بر حقوق، مالیاتی است که بر روی حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان تعلق می گیرد. کارفرما موظف است بر اساس نرخ های تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی، مالیات بر حقوق کارکنان خود را کسر کرده و به حساب سازمان مذکور واریز نماید.
چگونه مالیات بر حقوق محاسبه می شود؟
محاسبه مالیات بر حقوق بر اساس فرمول های خاصی و با در نظر گرفتن معافیت های مالیاتی صورت می گیرد. به طور کلی، کارفرما موظف است لیست حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان خود را به صورت الکترونیکی به سازمان امور مالیاتی ارسال کند. سپس، سازمان مذکور با اعمال معافیت های مالیاتی و نرخ های مربوطه، میزان مالیات بر حقوق هر کارمند را مشخص می نماید. کارفرما بر اساس لیست نهایی ارسالی از سوی سازمان امور مالیاتی، مالیات بر حقوق را از حقوق ناخالص کارکنان کسر کرده و مابقی را به عنوان حقوق خالص به حساب آن ها واریز می کند.
لازم به ذکر است که در حال حاضر، بخشی از حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان از شمول مالیات بر حقوق معاف می باشد. میزان معافیت مالیاتی بر حقوق نیز به صورت سالانه توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می گردد.
مالیات بر مشاغل
مالیات بر مشاغل، مالیاتی است که بر درآمد مشاغل، اصناف و فعالیت های خدماتی بر اساس نرخ های مقطوع یا علی السویه تعیین می گردد. مشاغل مشمول مالیات بر درآمد بر اساس شاخصه هایی همچون میزان درآمد، نوع فعالیت، محل کسب و … دسته بندی می شوند و نرخ مالیات برای هر دسته به صورت جداگانه تعیین می گردد.
به طور کلی، محاسبه مالیات بر مشاغل نسبت به سایر مالیات ها از سادگی بیشتری برخوردار است. اصناف و مشمولین این نوع مالیات، ملزم به نگهداری دفاتر پلمپ شده یا نرم افزارهای مالیاتی مورد تایید سازمان امور مالیاتی نمی باشند.
در ادامه این راهنما به بررسی تکالیف مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی، نحوه ارائه اظهارنامه مالیاتی و راه های قانونی کاهش مالیات خواهیم پرداخت.
تکالیف مالیاتی اشخاص حقیقی
اشخاص حقیقی که در ایران اقامت دائم دارند، مشمول تکالیف مالیاتی خاصی می شوند. این تکالیف به شرح زیر است:
- شناسایی درآمد مشمول مالیات: اولین گام برای اشخاص حقیقی، شناسایی درآمدهایی است که مشمول مالیات بر درآمد می شوند. درآمدهایی همچون حقوق و مزایا، درآمد حاصل از اجاره املاک، سود حاصل از فروش سهام و اوراق بهادار، درآمدهای ناشی از فعالیت های شغلی و … مشمول مالیات بر درآمد هستند.
- نگهداری اسناد و مدارک مالی: اشخاص حقیقی موظفند اسناد و مدارک مربوط به درآمدها و هزینه های خود را برای مدت زمان مشخصی (معمولاً ۵ سال) نگهداری نمایند. این اسناد و مدارک در زمان رسیدگی های مالیاتی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
- تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی: در صورتی که درآمد مشمول مالیات سالانه یک شخص حقیقی، از حد نصاب معینی که توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می گردد، تجاوز نماید، آن شخص موظف است نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر اقدام نماید.
- پرداخت مالیات بر درآمد: بر اساس اظهارنامه مالیاتی تکمیل شده و میزان مالیات متعلقه، شخص حقیقی موظف است مالیات بر درآمد خود را در مهلت های تعیین شده به حساب سازمان امور مالیاتی پرداخت نماید.
- پرداخت سایر مالیات ها: اشخاص حقیقی ممکن است مشمول پرداخت مالیات های دیگری همچون مالیات بر ارث، مالیات بر نقل و انتقالات ملکی و … نیز شوند. در صورت وقوع چنین شرایطی، شخص حقیقی موظف به رعایت تکالیف مربوطه و پرداخت مالیات های مذکور می باشد.
تکالیف مالیاتی اشخاص حقوقی
شرکت ها، موسسات و بنگاه های اقتصادی که در ایران به ثبت رسیده اند، تحت عنوان اشخاص حقوقی شناخته می شوند و مشمول تکالیف مالیاتی خاصی هستند. این تکالیف به شرح زیر است:
- ثبت نام در نظام مالیاتی: اولین اقدام برای اشخاص حقوقی، ثبت نام در نظام مالیاتی کشور و اخذ کد اقتصادی می باشد. کد اقتصادی، شناسه منحصر به فردی است که برای شناسایی مودیان مالیاتی و فعالیت های اقتصادی آن ها صادر می گردد.
- نگهداری دفاتر قانونی: اشخاص حقوقی موظف هستند تمامی رویدادهای مالی و اقتصادی خود را در دفاتر تایید شده (پلمپ شده) ثبت و ضبط نمایند. دفاتر قانونی به عنوان اسناد و مدارک اصلی اشخاص حقوقی در زمان رسیدگی های مالیاتی مورد استناد قرار می گیرند.
- تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی: تمامی اشخاص حقوقی، صرف نظر از میزان درآمد، موظفند اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر به صورت الکترونیکی به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال نمایند.
- پرداخت مالیات بر درآمد: بر اساس اظهارنامه مالیاتی تکمیل شده و میزان مال
- یات متعلقه، شخص حقوقی موظف است مالیات بر درآمد خود را در مهلت های تعیین شده به حساب سازمان امور مالیاتی پرداخت نماید.
- کسر مالیات از حقوق کارکنان: اشخاص حقوقی (کارفرما) موظفند بر اساس نرخ های تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی، مالیات بر حقوق کارکنان خود را کسر کرده و به حساب سازمان مذکور واریز نمایند.
- پرداخت سایر مالیات ها: اشخاص حقوقی ممکن است مشمول پرداخت مالیات های دیگری همچون مالیات بر ارزش افزوده (در صورتیکه فعالیت آن ها مشمول این نوع مالیات باشد)، عوارض مالیاتی و … نیز شوند. در صورت وقوع چنین شرایطی، شخص حقوقی موظف به رعایت تکالیف مربوطه و پرداخت مالیات های مذکور می باشد.
اظهارنامه مالیاتی
اظهارنامه مالیاتی، سندی است که در آن، مودیان مالیاتی (اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی) به تشریح درآمدها، هزینه ها، معافیت های مالیاتی و در نهایت، میزان مالیات متعلق به خود می پردازند. اظهارنامه مالیاتی به عنوان یکی از مهم ترین تکالیف اشخاص مشمول مالیات، نقش اساسی در فرآیند تشخیص و وصول مالیات ایفا می کند.
اظهارنامه مالیاتی چیست و چه زمانی باید ارائه شود؟
همانطور که پیش تر اشاره شد، اشخاص حقیقی در صورتی که درآمد مشمول مالیات سالانه آن ها از حد نصاب تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی تجاوز نماید، موظف به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر می باشند. همچنین، تمامی اشخاص حقوقی، صرف نظر از میزان درآمد، ملزم به ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند.
سازمان امور مالیاتی کشور، مهلت های مشخصی را برای ارائه اظهارنامه مالیاتی در نظر می گیرد. این مهلت ها معمولا در فصل بهار هر سال اعلام می شوند و مودیان مالیاتی می بایست نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه خود در بازه زمانی تعیین شده اقدام نمایند.
نحوه تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی
در حال حاضر، فرآیند تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی به صورت الکترونیکی و از طریق درگاه ملی خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی (portal.tax.gov.ir) انجام می پذیرد. برای دسترسی به این درگاه، نیاز به ثبت نام اولیه و اخذ رمز عبور می باشد.
در سامانه مذکور، فرم های الکترونیکی مختلفی متناسب با نوع فعالیت مودی مالیاتی (شخص حقیقی یا حقوقی) و همچنین نوع شغل (تجاری، خدماتی و …) در نظر گرفته شده است. مودیان مالیاتی موظفند با مراجعه به فرم مربوطه و درج اطلاعات صحیح و کامل، نسبت به تکمیل اظهارنامه مالیاتی خود اقدام نمایند.
سازمان امور مالیاتی، راهنماهای آموزشی و دستورالعمل های لازم برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی را در وب سایت خود منتشر می نماید. مطالعه این راهنماها به مودیان مالیاتی در تکمیل صحیح و دقیق اظهارنامه کمک شایانی خواهد کرد.
جرائم مالیاتی
عدم رعایت تکالیف مالیاتی و یا فرار مالیاتی، تبعات و جرائم خاصی را به دنبال خواهد داشت. برخی از مهم ترین جرائم مالیاتی عبارتند از:
- جریمه دیرکرد در ارائه اظهارنامه مالیاتی
- جریمه عدم نگهداری اسناد و مدارک مالی
- جریمه کتمان درآمد
- جریمه ارائه اطلاعات نادرست در اظهارنامه مالیاتی
- جریمه فرار مالیاتی
میزان جرائم مالیاتی بر اساس نوع تخلف و با توجه به قوانین و مقررات مربوطه تعیین می گردد. در صورت بروز هر گونه تخلف مالیاتی، سازمان امور مالیاتی پس از رسیدگی های لازم، نسبت به صدور برگ جریمه برای مودی مالیاتی اقدام خواهد نمود.
راه های کاهش مالیات
برای اشخاص حقیقی و حقوقی، راهکارهای قانونی مختلفی جهت کاهش مالیات وجود دارد. این راهکارها را می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:
- معافیت های مالیاتی: همانطور که پیش تر اشاره شد، قانونگذار برای تشویق فعالیت های مولد و حمایت از اقشار خاص جامعه، معافیت هایی را برای مالیات بر درآمد در نظر گرفته است. استفاده از معافیت های مالیاتی، یکی از راه های موثر برای کاهش بار مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی به شمار می رود.
- کسر هزینه های مجاز: اشخاص حقیقی و حقوقی مجاز هستند هزینه های مرتبط با فعالیت های شغلی خود را، در چارچوب ضوابط تعیین شده، از درآمد مشمول مالیات کسر نمایند. با ثبت و نگهداری اسناد و مدارک مربوط به هزینه های انجام شده، می توان زمینه را برای کاهش قانونی مالیات فراهم آورد.
مودیان مالیاتی می توانند با بهره مندی از مشاوره های تخصصی کارشناسان مالیاتی، از راهکارهای قانونی برای کاهش مالیات بهره مند شوند. همچنین، مطالعه قوانین و مقررات مربوط به مالیات های مستقیم و ارزش افزوده، به اشخاص حقیقی و حقوقی در مدیریت صحیح امور مالیاتی یاری خواهد رساند.
مالیات و فن آوری
فناوری نقش بسزایی در تحول نظام مالیاتی ایران ایفا کرده است. در سال های اخیر، سازمان امور مالیاتی کشور با بهره مندی از فناوری های نوین، اقدامات موثری را در راستای تسهیل فرآیندهای مالیاتی، برقراری شفافیت، مبارزه با فرار مالیاتی و افزایش سطح خدمات رسانی به مودیان مالیاتی به عمل آورده است.
برخی از مهم ترین کاربردهای فناوری در نظام مالیاتی ایران عبارتند از:
- ارائه خدمات الکترونیکی: در حال حاضر، بسیاری از خدمات سازمان امور مالیاتی از جمله ثبت نام، تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی، پرداخت الکترونیکی مالیات و پیگیری پرونده های مالیاتی به صورت الکترونیکی و از طریق درگاه ملی خدمات الکترونیکی این سازمان (portal.tax.gov.ir) قابل انجام می باشد. ارائه خدمات الکترونیکی موجب صرفه جویی در زمان و هزینه برای مودیان مالیاتی شده و سهولت بیشتری را در انجام تکالیف مالیاتی فراهم آورده است.
- سامانه های نرم افزاری: سازمان امور مالیاتی از سامانه های نرم افزاری مختلفی برای جمع آوری، پردازش، تحلیل و نگهداری اطلاعات مالیاتی بهره می گیرد. این سامانه ها امکان برقراری ارتباط برخط با سایر نهادهای دولتی و تبادل اطلاعات را فراهم می نمایند. همچنین، با استفاده از این سامانه ها، امکان شناسایی مؤدیان جدید مالیاتی، بررسی تراکنش های مالیاتی و مبارزه با فرار مالیاتی تسهیل می گردد.
- فاکتور الکترونیکی: یکی از نوآوری های اخیر سازمان امور مالیاتی، اجباری نمودن صدور فاکتور الکترونیکی برای برخی از اصناف و فعالیت های مشمول مالیات بر ارزش افزوده می باشد. با اجرای این طرح، فرآیند صدور و دریافت فاکتور به صورت الکترونیکی انجام می پذیرد که این امر موجب افزایش شفافیت در مبادلات اقتصادی، کاهش فرار مالیاتی و تسهیل فرآیندهای مالیاتی می گردد.
آینده سیستم مالیاتی ایران
نظام مالیاتی ایران همواره در حال تحول و توسعه است. سازمان امور مالیاتی کشور با هدف کارآمدی هرچه بیشتر نظام مالیاتی، برنامه هایی را برای آینده این سیستم در نظر دارد که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از:
- توسعه دولت الکترونیک: در راستای تسهیل فرآیندهای مالیاتی و برقراری ارتباط برخط با مودیان مالیاتی، سازمان امور مالیاتی در نظر دارد خدمات بیشتری را به صورت الکترونیکی ارائه نماید. با توسعه دولت الکترونیک، برقراری شفافیت و سهولت دسترسی به اطلاعات مالیاتی افزایش خواهد یافت.
- مالیات بر جمع در آمد (Comprehensive Income Tax): یکی از مباحث مطرح شده در خصوص آینده نظام مالیاتی ایران، برقراری مالیات بر جمع در آمد (Comprehensive Income Tax) می باشد. در این سیستم، تمامی درآمدهای اشخاص حقیقی، اعم از درآمدهای حاصل از فعالیت های شغلی، سود حاصل از سرمایه گذاری ها و … مشمول مالیات بر درآمد خواهند شد.
- مالیات بر مصرف: در حال حاضر، مالیات بر ارزش افزوده به عنوان اصلی ترین مالیات بر مصرف در کشور شناخته می شود. با این حال، بحث هایی در خصوص جایگزینی مالیات بر ارزش افزوده با مالیات بر مصرف به صورت گسترده تر مطرح شده است. مالیات بر مصرف، مالیاتی است که بر کل مخارج مصرفی خانوارها تعلق می گیرد.
نتیجه گیری
مالیات، یکی از ارکان اصلی اقتصاد هر کشوری محسوب می شود. با پرداخت مالیات، زمینه برای تامین هزینه های بخش های مختلف دولتی، اجرای طرح های عمرانی و در نهایت، توسعه و رفاه جامعه فراهم می گردد. آشنایی با قوانین و مقررات مالیاتی و رعایت تکالیف مربوطه، از جمله وظایف شهروندان و فعالان اقتصادی به شمار می رود.
در این مقاله، تلاش شد تا با نگاهی جامع، به مهم ترین جنبه های نظام مالیاتی ایران پرداخته شود. با مطالعه این راهنما، می توانید درک بهتری از انواع مالیات های جاری در کشور، تکالیف اشخاص حقیقی و حقوقی، فرآیند اظهارنامه نویسی و راه های کاهش قانونی مالیات به دست آورید.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
سوالات متداول
۱. چه کسانی مشمول مالیات بر درآمد هستند؟
اشخاص حقیقی که در ایران اقامت دائم دارند و همچنین اشخاص حقوقی که در ایران به ثبت رسیده اند، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد می شوند.
۲. نرخ مالیات بر درآمد چقدر است؟
نرخ مالیات بر درآمد در ایران به صورت پلکانی و بر اساس مجموع درآمد سالانه اشخاص حقیقی و حقوقی تعیین می شود.
برای اشخاص حقیقی:
- تا ۱۴۴ میلیون تومان: معاف از مالیات
- ۱۴۴ میلیون تومان تا ۱ میلیارد و ۹۸۰ میلیون تومان: ۱۰ درصد
- ۱ میلیارد و ۹۸۰ میلیون تومان تا ۳ میلیارد و ۲۴۰ میلیون تومان: ۱۵ درصد
- ۳ میلیارد و ۲۴۰ میلیون تومان تا ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان: ۲۰ درصد
- بیش از ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان: ۳۰ درصد
نکات مهم:
- مبالغ ذکر شده مربوط به سال ۱۴۰۳ می باشد. نرخ های مالیاتی ممکن است در سال های آینده تغییر کند.
- علاوه بر نرخ های فوق، اشخاص حقیقی مشمول پرداخت مالیات های دیگری همچون مالیات بر ارث، مالیات بر نقل و انتقال املاک و … نیز می باشند.
- نرخ مالیات بر درآمد شرکت ها در ایران ۲۵ درصد می باشد.
۳. چگونه می توانم از میزان مالیات پرداختی خود مطلع شوم؟
سازمان امور مالیاتی کشور، پس از بررسی اظهارنامه مالیاتی ارائه شده توسط مودیان، اقدام به صدور برگ تشخیص مالیات می نماید. در این برگ، میزان مالیات متعلقه به مودی به تفصیل مشخص شده است. مودیان مالیاتی می توانند با مراجعه به سامانه الکترونیکی سازمان امور مالیاتی و یا با مراجعه حضوری به ادارات کل امور مالیاتی، نسبت به مشاهده و دریافت برگ تشخیص مالیات خود اقدام نمایند.
۴. در صورت اعتراض به برگ تشخیص مالیات چه باید کرد؟
مودیان مالیاتی در صورت اعتراض به برگ تشخیص مالیات صادره، می توانند ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص، نسبت به طرح اعتراض خود به اداره کل امور مالیاتی محل فعالیت خود اقدام نمایند. در صورت عدم پذیرش اعتراض در این مرحله، مودی می تواند ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ رای صادره توسط اداره کل امور مالیاتی، به هیات حل اختلاف مالیاتی مستقر در همان استان مراجعه نماید. رای هیات حل اختلاف مالیاتی، قطعی تلقی می گردد.
۵. مهلت پرداخت مالیات چقدر است؟
مهلت پرداخت مالیات بر درآمد، معمولا تا آخر تیرماه سال بعد از سال مورد نظر می باشد. همچنین، اظهارنامه ارزش افزوده بصورت فصلی و ۱۵ روز بعد از پایان هر فصل مهلت ثبت و پرداخت. به حساب سازمان امور مالیاتی پرداخت گردد.
۶. در صورت عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر چه اتفاقی می افتد؟
در صورت عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر، مشمول جریمه دیرکرد خواهند شد. نرخ جریمه دیرکرد به ازای هر ماه تاخیر، ۲.۵ درصد از بدهی مالیاتی تعیین شده است. علاوه بر این، سازمان امور مالیاتی می تواند نسبت به انسداد حساب های بانکی مودی و یا سایر اقدامات اجرایی جهت وصول مالیات اقدام نماید.
۷. آیا امکان تقسیط مالیات وجود دارد؟
بله، در شرایطی امکان تقسیط مالیات برای مودیان مالیاتی وجود دارد. مودیان می توانند با ارائه درخواست کتبی به اداره کل امور مالیاتی محل فعالیت خود و با ارائه تضمین های لازم، نسبت به تقسیط مالیات خود در چارچوب ضوابط و مقررات مربوطه اقدام نمایند.
۸. برای دریافت مشاوره در خصوص مسائل مالیاتی به کجا مراجعه کنم؟
مودیان مالیاتی می توانند برای دریافت مشاوره در خصوص مسائل مالیاتی، به ادارات کل امور مالیاتی در سراسر کشور مراجعه نمایند. همچنین، در حال حاضر سازمان امور مالیاتی کشور، سامانه ای را تحت عنوان “مرکز پاسخگویی به سوالات مالیاتی” راه اندازی کرده است که مودیان می توانند با مراجعه به این سامانه و یا تماس با شماره تلفن ۱۵۲۶، نسبت به دریافت مشاوره تلفنی در خصوص مسائل مالیاتی اقدام نمایند.
۹. آدرس اینترنتی سازمان امور مالیاتی کشور چیست؟
آدرس اینترنتی سازمان امور مالیاتی کشور tax.gov.ir می باشد. در این وب سایت، اطلاعات و راهنمایی های لازم در خصوص قوانین و مقررات مالیاتی، نحوه تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی، خدمات الکترونیکی سازمان و … ارائه شده است.
۱۰. چگونه می توانم از آخرین اخبار و تحولات در نظام مالیاتی ایران مطلع شوم؟
مودیان مالیاتی می توانند با مراجعه به وب سایت سازمان امور مالیاتی کشور و یا عضویت در کانال های اطلاع رسانی این سازمان در شبکه های اجتماعی، از آخرین اخبار و تحولات در نظام مالیاتی ایران مطلع شوند.
امیدواریم این راهنما برای شما مفید واقع شده باشد.
توجه: اطلاعات ارائه شده در این راهنما صرفا جهت اطلاع رسانی بوده و جنبه مشاوره تخصصی را ندارد. برای دریافت مشاوره دقیق در خصوص مسائل مالیاتی، می بایست به مراجع ذیصلاح از جمله ادارات کل امور مالیاتی و یا کارشناسان و مشاوران مالیاتی معتبر مراجعه نمایید.
